Schemat ABCDE obejmuje:

A - airway – drogi oddechowe - ocena drożności dróg oddechowych, zwrócenie uwagi na wszystkie odgłosy słyszalne podczas oddychania (zwłaszcza charczenie, bulgotanie, stridor, świsty), pracę dodatkowych mięśni oddechowych.

‍

B – breathing – oddychanie - ocena oddechu – patrz, słuchaj, wyczuj – należy policzyć liczbę oddechów, ocenić ich głębokość, tor oddechowy oraz ocenić ruchomość klatki piersiowej i symetrię ruchów, pomocne jest podłączenie pulsoksymetru i zanotowanie wyniku saturacji hemoglobiny tlenem.

‍

C – circulation – krążenie - ocena koloru skóry (sinica, bladość, marmurkowanie), jej ocieplenie oraz ocena nawrotu kapilarnego, pomiar ciśnienia tętniczego, wypełnienie bądź zapadnięcie żył szyjnych, poszukiwanie cech ewentualnego krwawienia zewnętrznego lub wewnętrznego.

‍

D – disability – ocena zaburzeń świadomości - ocena stanu świadomości za pomocą skali AVPU lub skali Glasgow (Glasgow Coma Scale – GCS), badanie neurologiczne, ocena wielkości źrenic, ich symetrii i reakcji na światło, pomiar glikemii.

‍

E – exposure – ekspozycja pacjenta - odsłonięcie i zbadanie innych obszarów ciała, palpacyjna ocena jamy brzusznej (tkliwość, bolesność, objawy otrzewnowe, perystaltyka), obecność tętna na tętnicach pachwinowych, symetria, ocena kończyn (obrzęki, żylaki, zmiany pozakrzepowe).

‍

F (fracture,fluids, family), G (glucose, go to hospital!), PR (pain relfief), S (spine) i inne litery mają już rozbieżne znaczenie i zostały przydzielone chyba trochę sztuczniej.

‍

UWAGA - po każdej zmianie położenia pacjenta, po zmianie stanu klinicznego (przeniesienie z noszy transportowych na stół, utrata przytomności, ROSC itp.) należy przeprowadzić reocenę ABC –„zmiana stanu – nowy pacjent”

‍

‍